“Wilt u een Ruby of een Tawny?” Het is een vraag die ik steevast stel als onze gasten om een port vragen. En hoewel de echte kenners weten wat ze bestellen, zijn er ook genoeg gasten die eigenlijk het verschil tussen de twee niet weten. Begrijpelijk! Eén ding is zeker: er zit wel degelijk een verschil in. Ik leg het je vandaag even haarfijn uit. Want door meer te leren over de afkomst van port en hoe het wordt gemaakt, ga je anders naar deze relatief zoete wijn kijken.

Een enkeltje Porto, alsjeblieft

Laten we meteen even teruggaan naar de 17e eeuw: het tijdperk waar portwijnen zijn ontstaan. In die tijd importeerde Engeland veel wijnen vanuit Frankrijk. Tótdat de Engelsen in oorlog raakten met de Fransen. Die wijnimport kwam daardoor op een lager pitje te staan. Engeland was echter niet voor een wijnvat – uhh gat – te vangen, en ging op zoek naar oplossing. En die oplossing vonden ze in Porto, Portugal.

Vele wijnvaten werden geladen op de schepen, om vervolgens koers te zetten naar Engeland. Helaas werden veel wijnen slecht tijdens die lange tochten. De Engelsen besloten wijnalcohol toe te voegen aan de vaten, waardoor het gistingsproces werd gestopt. Op die manier werden niet alle druivensuikers omgezet in alcohol. Het resultaat? Port zoals we die vandaag de dag kennen. Britse

portexporteurs vestigden zich destijds
massaal in Porto en de Dourostreek. Dat verklaart waarom veel porthuizen Engelse namen dragen.

Port: de Champagne van Portugal

De naam ‘port’ is beschermd. Binnen de EU mag port alleen ‘port’ heten als het afkomstig is uit het Douro-gebied in Portugal. En juist dat Douro-gebied is meer dan de moeite waard om eens te bezoeken. De steile hellingen van de Douro zijn heel erg geschikt voor wijnbouw. Om die reden worden langs de oevers van de rivier alle portdruiven verbouwd. Het is een prachtige stuk natuur, wat niet voor niets op de Werelderfgoedlijst staat van UNESCO.

Het verschil tussen Ruby en Tawny port

Genoeg achtergrondinformatie: terug naar de kern van het verhaal. Wat is nou het verschil tussen een Ruby en een Tawny?

Ruby

Maak kennis met de Ruby port: een relatief jonge portsoort, die een rijpingstijd kent van slechts 2 tot 3 jaar op – meestal – grote eikenhouten vaten. Net zoals veel andere portsoorten wordt een Ruby port samengesteld door verschillende druivensoorten uit verschillende jaargangen met elkaar te combineren. Een Ruby is fruitig en roder van kleur, en is meteen klaar om te drinken nadat deze is gebotteld. Een prima port, die verder niet heel spannend of complex is.

Tawny

De Tawny port komt al een heel stuk dichter in de buurt bij het hebben van een échte port beleving. Een Tawny is dieper en rijker van smaak, doordat deze langer op vat rijpt dan een Ruby. De port is lichter van kleur en kent tonen van gedroogd fruit, karamel en noten. Hoe ouder een Tawny is, hoe meer smaken van karamel, chocolade en noten naar boven komen. Ook bij deze port worden druiven van verschillende oogsten of oogstjaren met elkaar gecombineerd. Ga je voor een Aged Tawny? Dan heeft de port langer op hout gelegen. Dit zijn de bijvoorbeeld de 10 en 20 jaar oude portwijnen. Leuk om te weten: de leeftijd die op de fles staat beschreven, is altijd een gemiddelde van de verschillende druiven die zijn gebruikt. Een 20 jaar oude Tawny bevat dus druiven uit verschillende jaargangen.

Vintage port: de Rolls Royce onder de portwijnen

Het verschil tussen een Ruby en Tawny is duidelijk, maar laten we nog nét een stukje verder gaan: de Vintage port. Want ook bij port geldt: eens in de zoveel tijd zit er een uitzonderlijk goed jaar tussen. De oogst is dan perfect en de smaken zijn optimaal. Zo’n jaar wordt uitgeroepen tot Vintage portjaar. Vintage port heeft een relatief korte rijpingstijd in vaten, maar rijpt vervolgens verder in de fles. Deze port is eigenlijk de Rolls Royce onder de portwijnen, en zit daardoor in een hogere prijsklasse. Een bijzondere, exclusieve en dure port, die binnen twee dagen gedronken moet worden nadat de fles is geopend (en gedecanteerd).

Of je het nou drinkt als aperitief, digestief of dessertwijn: port past eigenlijk op veel verschillende momenten. En heeft deze wijn écht je interesse gewekt? Bezoek dan vooral eens de stad Porto en de nabij gelegen Dourovallei. Port is namelijk niet alleen een pareltje om te drinken, maar de productie ervan is ook een pareltje om te zien.

Dus, wat mag het zijn: een Ruby of een Tawny?

geschreven door: Marieke Klauwers